| 12.02.2019 15:48 |
(Üye)
|
Soru : Net ücret alan bir personel işten ayrıldığından kıdem ve ihbar tazminatı en son aldığı brüt ücret üzerinden mi yoksa brüt ücretlerin yıllık toplamlarının 12' ye bölünmesi sonucunda bulunacak brüt ücret üzerinden mi hesaplanmalıdır. Çünkü Net ücret sistemine göre ücret alan bir personelin yıl başındaki brüt ücreti ile, yıl ortası ve yıl sonundaki brüt ücreti farklılık göstermektedir.
Cevap : İşçi alacaklarından İhbar ve Kıdem Tazminatlarının hesabında dikkate alınması gereken aylık ücret hesabı diğer işçilik alacaklarından farklı kalemleri ihtiva ettiğinden temel alınacak günlük ücretin hesabı da özellik göstermektedir. 4857 Sayılı İş Yasası bilindiği üzere Kıdem Tazminatına ilişkin bir düzenleme getirmemiştir. Kıdem tazminatı ve tazminata esas alınması gereken ücrete ilişkin yasal dayanağımız 1475 Sayılı Eski İş Yasası’nın halen yürürlükte bulunan 14. Maddesidir. Bu maddenin konumuzla ilgili fıkralarına[2] göre Kıdem Tazminatı;
- Son ücret üzerinden hesaplanır,
- Hesaplamada işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de dikkate alınır.
- Toplu İş Sözleşmeleri ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı en yüksek Devlet Memuruna ödenecek emekli ikramiyesinin bir yıllık kıdeme isabet eden miktarını geçemez.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 32. Maddesi ücreti “bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır” şeklinde tanımlamıştır. Buna göre, iş akdinin kıdem tazminatına hak kazanılacak şekilde işçi veya işveren tarafından feshedildiği gün işverenin işçiye ödediği yahut ödemesi gereken ücret son ücrettir ve aylık ücret uygulaması bulunan işyerlerinde kural olarak kıdem ve ihbar tazminatına esas alınması gereken ücret de bu bir aylık ücretin bir güne isabet eden kısmıdır. Bir günlük ücret mevcut takvim ayı 28 veya 31 gün olsa dahi günlük ücret 30’a bölünerek bulunur.
Aylık ücretin sabit olmadığı durumlarda yani; parçabaşı, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalışılması durumunda işçinin hak kazandığı son bir yıllık ücretin o süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle bulunan ücret kıdem ve ihbar tazminatına esas alınacak çıplak ücrettir. Böyle durumlarda ise bir günlük ücret hesabında bir yıllık kazançlar 365’e bölünmek suretiyle günlük ücret bulunur.
İş akdinin feshi tarihinden geriye doğru bir yıl içinde işçi ücretine zam yapılmış ise, akdin feshi tarihi ile zammın yapıldığı tarih arasındaki hak kazanılan ücret toplamları, o süre içinde çalışılan günlere bölünerek bulunur. İşçinin çalışmadığı halde ücretini aldığı hafta tatili ve diğer tatil günleri, çalışılmış günler hesabında dikkate alınır.
Toplu iş sözleşmesi veya hizmet sözleşmelerinde kıdem tazminatına esas alınacak 30 günlük ücret arttırılabilir ancak bu artış 3. Maddede inceleyeceğimiz Kıdem Tazminatı Tavanını geçemez.
Ücretsiz izinde geçen süreler kıdem tazminatı hesabında kıdeme eklenmez.
|
İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
