| 16.02.2022 10:27 |
(Üye)
|
Soru : Merhaba, sorum kur korumalı hesaplara istinaden istisna tutarının hesaplanması ile alakalı. Bir mükellefimin biri vadeli biri vadesiz olmak üzere iki adet dolar hesabı bulunmakta. Vadeli hesabın son üç aylık değerleme sonucu ortalama +100.000 TL çıkarken vadesi hesap -10.000 TL (zarar) çıkmaktadır. Vadesi hesapta bulunan meblağ 2022 yılında çekildiği için kur korumalı hesaba dönüştürme durumu bulunmamaktadır. Vadeli hesapta bulunan doların tamamı kur korumalı hesaba dönüştürülecektir. Yani 31.12.2021 sonu göze alındığında iki ayrı hesaptan biri kur korumalı hesaba dönüştürülmüş gibi olacaktır. Bu durumda istisna tutarını hesaplarken kısmi bir dönüşüm gibi düşünüp dönüşüm oranı kullanılarak mı hesaplama yapmalıyım yoksa dönüştürülemeyecek hesabı dikkate almadan sadece dönüştürüşecek hesabın 3 aylık değerleme miktarını istisna olarak kullanmalıyım? Örneğin, dönüştürülecek para miktarı 300.000 TL 31.12.2021 sonu bankalarda bulunan iki döviz hesabının toplamı (300.000 + 170.000) 470.000 TL iken dönüşüm oranı 0,64 ve bu durumda istisna tutarı (100.000 - 10.000) x 0,64 = 57.600 TL mi olur? Yoksa dönüştürülecek hesabın son üç aylık değerleme miktarı olan 100.000 TL mi istisna olacak. Şimdiden teşekkür ederim.
Cevap : Burada rakamsal örnekler hakkında yorum yapamayız.
Mükelleflerin 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralar ve altın hesapları ile 1/1/2022 tarihinden itibaren (bu tarih dahil) açılacak işlenmiş ve hurda altın hesabı bakiyeleri Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14 üncü maddesi kapsamındadır. Dolayısıyla, söz konusu yabancı paralarını ve altın hesaplarını 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (g) alt bendi hükmüne istinaden Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru/fiyatı üzerinden, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14 üncü maddesinde öngörülen süre ve şekilde Türk Lirasına çeviren kurumlar vergisi mükellefleri bu istisnadan yararlanabileceklerdir.
İstisna edilen işlem için 31/12/2021 tarihli olarak Kur değerlemesi yapılır. Yapılan değerlemeye ilişkin hesaplanan Kur geliri 646 hesaba yazılır. TL dönüştürülen ve Değerleme yapılan Hesap ; 2022 de Bankada açılacak kur garantili mevduat hesabına aktarılır. 2021/4. Dönem Kurum Geçici Vergi Beyannamesine eklenen "Matrah bildirimi" kulakçığının "Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler" bölümüne yazılarak İstisna işlemi sağlanmış olur. Bu İstisna işlemi için ayrıca muhasebe kaydı yapılmaz. 31/12/2021 Tarihinde Kur değerlemesi muhasebe kaydı yapılır. 2022 yılında açılış bilançosundaki 102 hesap da ki Döviz hesabı kapatılır. Yerine Kur korumalı mevduat hesabı açılır.
Kurumların 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 17 Şubat 2022 tarihinden sonra 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı, geçici 14. maddede öngörülen süre ve şekilde Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda oluşan kur farkı kazançları, geçici vergi dönemi sonu değerlemesiyle Türk lirasına çevrildiği tarih arasına isabet eden kısmı ile dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden istisna olacaktır.
Örnekli ve açıklamalı tebliği aşağıdaki linkdedir.
https://www.ismmmo.org.tr/dosya/3132/Mevzuat-Dosya/11022022-kvk-19-seri-nolu-genel-tb.pdf
|
İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
