| 08.06.2009 15:10 |
(Üye)
|
Soru : YURT DIŞINDA YAŞAYAN BİR VATANDAŞIMIZ TÜRKİYEDE BULUNDUĞU DÖNEMLERDE SSK YA 1751 GÜN PRİM YATIRMIŞTIR. DAHA SONRA ALMANYADA ÇALIŞMAYA DEVAM ETMİŞ O ÜLKENİN SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA 8400 GÜN PRİM YATIRILMIŞTIR. 1991 YILINDA EMEKLİLİK İÇİN SOSYAL SİGORTALAR KURUMUNA BAŞVURUDA BULUNMUŞ VE KURUMUN 1994 YILINDA VERDİĞİ CEVABINDA 1992 YILINDAN İTİBAREN KISMI YAŞLILIK AYLIĞI ALABİLECEĞİ SÖYLENMİŞTİR. VE KİŞİ BU TARİHTEN İTİBAREN KISMI YAŞLILIK AYLIĞI ALMAKTADIR. UYGULAMA DOĞRUMUDUR. YANİ KISMI YAŞLILIK AYLIĞIMI ALABİLİR YOKSA TAM YAŞLILIK AYLIĞIMI ALMALIDIR. ŞİMDİDEN TEŞEKKÜRLER.
Cevap : Değerli Meslek Mensubu
BORÇLANILAN HİZMETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Borçlanılan yurtdışı hizmet sürelerinin sigortalılık süresinde, sigortalılık başlangıcında ve prim ödeme gün sayısında değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar 5754 sayılı Kanunla değişik 3201 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde açıklanmıştır.
Ayrıca, 3201 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde borçlanılan hizmetlere göre aylık bağlanmasına ve aylık başlama tarihinin tespitine, 5510 sayılı Kanunun geçici 7 nci maddesinin dördüncü fıkrasında ise borçlandırılan sürelere ait kazançların aylık hesabında değerlendirilmesine ilişkin esaslar düzenlenmiştir.
Yurtdışı hizmet borçlanma sürelerine göre, aylığa hak kazanma şartlarının ve bu sürelerin aylık hesabında değerlendirilmesine ait usul ve esaslar, maddeler halinde aşağıda açıklanmıştır:
1- Başvuru sahibince Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesinde borçlanmak istenilen süre belirtilmişse belirtilen süre, belirtilmemiş ise ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere borçlanmak istediği gün sayısı esas alınacak olup, bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün hesaplanacaktır.
2- Türkiye’de sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları veya hizmetlerine eklenecektir. Aylık bağlama şartlarında belli bir sigortalılık süresinin arandığı durumlar için geçerli olmak üzere, sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülecektir. Aynı şekilde Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi de, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilecektir. Birden fazla yurtdışı hizmet borçlanması yapılması durumunda da sigortalılık süresi başlangıcı borcun en son ödendiği tarihten borçlanılan toplam gün sayısı kadar geriye götürülerek belirlenecektir. Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, 3201 sayılı Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmayacaktır.
3- Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 5510 sayılı Kanuna göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye’de sigortalılık varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılık yoksa 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş hizmet süresi olarak kabul edilecektir.
4- Yukarıda açıklanan şekliyle değerlendirilen sürelere istinaden aylık tahsisi yapılabilmesi için yurda kesin dönülmüş olması, tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması ve borcun tamamının ödenmesinden sonra yazılı istekte bulunulması şartları aranacaktır. Buradaki; “kesin dönüş” ibaresinden aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmasının sona ermesi, çalışmaya bağlı sosyal sigorta ödenekleri olan işsizlik ve hastalık ödeneği ile ikamete bağlı sosyal yardım alınmaması, “borcun tamamının ödenmesi” ibaresinden ise aylık talep tarihinden önce ödenen miktar anlaşılmalıdır.
5- 4 üncü maddede belirtilen şartları yerine getirenlere, hangi sigortalılık statüsü ile hangi sosyal güvenlik kanuna göre aylık bağlanacağının belirlenmesinde 2829 sayılı Kanun hükümleri esas alınacaktır. Buna göre, yurtdışı hizmet borçlanma miktarını ödedikten sonra;
a) 2008 yılı Ekim ayı başından önce aylık talebinde bulunan sigortalıların kendilerine, ölümleri halinde hak sahiplerine bağlanacak aylıklar, 2829 sayılı Kanunun 8 inci maddesi hükmüne göre belirlenecek olan sosyal güvenlik kurumu mevzuatına (506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı kanunlardan birine),
b) 2008 yılı Ekim ayı başından sonra aylık talebinde bulunan sigortalıların kendilerine, ölümleri halinde hak sahiplerine bağlanacak aylıklar, 5510 sayılı Kununun geçici 2 nci maddenin son fıkrasına istinaden 2829 sayılı Kanunun 8 inci maddesi hükmüne göre belirlenecek olan sigortalılık statüsü dikkate alınarak 5510 sayılı Kanuna, göre hesaplanacaktır.
6- Yurtdışı hizmet borçlanma sürelerine ait kazançların 506 ve 2925 sayılı kanunlara göre değerlendirilmesi, 12/12/2005 tarih, 8/29 Ek Genelge’deki usul ve esaslar dahilinde sürdürülecektir. 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında bulunan sigortalılar yönü ile 2008 yılı Ekim ayı başından önceki yurtdışı hizmet borçlanma sürelerine ait kazançlar 1479 veya 2926 sayılı Kanun hükümlerine, bu tarihten sonraki yurtdışı hizmet borçlanma sürelerine ait kazançlar ise 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre değerlendirilecektir.
7- 3201 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanlar ile Türkiye'de sigortalı çalışmaya başlayanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkl
|
İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
