| 16.08.2010 14:49 |
(Üye)
|
Soru : kolay gelsin efendim
şahıs şirketi limited şirkete dönüştürülebilir mi yoksa şahıs şirketi kapatılıp normal prosedürlere uyularak limited şirket sıfırdan mı kurulmalıdır?
Cevap : Sayın Uluğ,
ŞAHIS İŞLETMESİNİN LİMİTED ŞİRKETE DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
Limited şirketler kurulurken, bir şahıs işletmesini devir alarak kurulabilirler. Bu durumda şahıs işletmesinin sahibi veya ortakları, limited şirkete işletmelerinin öz sermayesi kadar paya sahip olacaklardır. Şahıs işletmesinin sahipleri limited şirkette bu işletmenin öz sermayesinden daha fazla tutarda pay sahibi olabilirler ancak daha az miktarda pay sahibi olamazlar.
Türk Ticaret Yasasının 404. maddesindeki hüküm bu bahis için de geçerli bulunmaktadır. Bu sebeple aynî sermaye karşılığında sahip olunacak hiseler iki yıl geçmedikçe başkasına devir edilemeyecektir.
Gelir Vergisi Yasası Yönünden
Gelir Vergisi Yasamızın 81/2 maddesi bu konuyu değişik yönden açıklık getirmekte olup, sözü edilen Yasa hükmüne göre bir şahıs işletmesinin bir sermaye şirketine vergilendirilmeden dönüşebilmesi için bilanço usulüne göre defter tutması gerekmektedir.
Gelir Vergisi Yasasının konumuz ile ilgili olan Vergilendirilmeyecek Değer Artış Kazançları başlıklı 81. maddesi şu hükümleri taşımaktadır.
“Aşağıdaki yazılı hallerde değer artışı kazancı hesaplanmaz ve vergilendirilmez :
1. Ferdi bir işletmenin sahibinin ölümü halinde, kanunî mirasçılar tarafından işletmenin faaliyetine devam olunması ve mirasçılar tarafından işletmeye dahil iktisadî kıymetlerin kayıtlı değerleriyle (bilanço esasına göre defter tutuluyorsa bilançonun aktif ve pasifiyle bütün halinde) aynen devir alınması.
2. Kazancı bilanço esasına göre tespit edilen ferdi bir işletmenin bilançosunun bir sermaye şirketine aktif ve pasifiyle bütün halinde devrolunması, devir alan şirketin bilançosuna aynen geçirilmesi ve devredilen ferdi işletmenin sahip veya sahiplerinin şirketten, devir bilançosuna göre hesaplanan öz sermayesi tutarında ortaklık payı alması (Bu ortaklık payını temsil eden hisse senetlerinin nama yazılı olması şarttır.).
3. Kollektif ve adi komandit şirketlerin bu maddenin (2) numaralı bendinde yazılı şartlar dahilinde nev’i değiştirerek sermaye şirketi haline dönüşmesi (Kollektif ve adi komandit şirketlerin şekil değiştirerek anonim şirket haline dönüşmesi halinde şekil değiştiren kollektif ve adi komandit şirketlerin ortaklarının anonim şirketteki ortaklık paylarını gösteren hisse senetlerinin nama yazılı olması şarttır.)”
Gelir Vergisi Yasasının bu hükmüne göre vergiden muaf olarak devir yapılabilmesi için aranılan şartlar şunlardır.
· Kazancı bilanço esasına göre tespit edilen ferdi bir işletmenin bilançosunun bu sermaye şirketine aktif ve pasifiyle devir olması gerekmektedir.
· Devir alan şirketin bilançosuna, devir olunan şahıs işletmesinin bilançosu aynen geçmelidir.
· Devir edilen şahıs işletmesini sahip veya sahiplerinin şirketten devir bilançosuna göre hazırlanan öz sermaye tutarında ortaklık payı alması zorunludur.
Ferdi işletmelerin sermaye şirketlerine devir ve dönüşümleri, Gelir Vergisi Yasasının 81/2 maddesine tam uygun olarak yapıldığı taktirde değer artış kazancı hesaplanması yapılmayacak ve bu devir vergiden muaf olacaktır. Aksi takdirde, 81/2 maddeye aykırı olarak yapılacak devir işlemleri, Gelir Vergisi Yasası açısından vergiye tabi olacaktır.
Bu işlemler neticesinde devir alınan ferdi işletme aktifi ve pasifi ile Limited Şirket içinde yok olduğundan, bu ferdi işletmenin borcu ve alacağı da Limited Şirkete geçmektedir.
Katma Değer Vergisi Yasası Yönünden
Kazancı bilanço esasına göre tespit edilen ferdi bir işletmenin Gelir Vergisi Yasasının 81/2 maddesine göre tüm aktif ve pasif ile birlikte bütün olarak bir sermaye şirketine devir edilmesi halinde bu devir Katma Değer Vergisi Yasasının 17/4 maddesi gereğince Katma Değer Vergisinden istisna olmaktadır. Bu şartlara aykırı olarak yapılacak devir Katma Değer Vergisine tabi olacaktır.
Katma Değer Vergisi Yasasının 17/4 maddesindeki istisna hükmünden yararlanabilmek için ferdi işletmenin aktif ve pasifiyle bütün halinde bir sermaye şirketine devri, Gelir Vergisi Yasasının 81/2 maddesinin öngördüğü şartlar dahilinde olmalıdır.
Buna aykırı olarak yapılacak diğer bütün devirlerde Katma Değer Vergisi Yasası açısından vergi alınması ile karşılaşılacaktır.
Örneğin;
Ferdi bir işletmenin kapatılıp, elinde bulunan makinelerin tamamının veya bir kısmının yeni kurulan bir Limited Şirkete devredilmesi halinde istisna söz konusu olmayacak, makinalar gerçek satış bedelleri ile, gerçek satış bedeli söz konusu değil ise, Katma Değer Vergisi Yasasının 267. maddesinde gösterilen hükümler çerçevesinde makinelerin emsal bedeli üzerinden Katma Değer Vergisi alınacak ve bu devir ancak fatura kesmek şeklinde gerçekleştirilebilecektir. Fatura kesilmesi durumu olduğuna göre de devir olan makinelerin işletmede kayıtlı değerleri ile fatura bedelleri arasındaki farkın da Gelir Vergisine tabi olacağı açıktır.
Devir Alınacak Şahıs İşletmesinin Öz Sermayesinin Tespit Ettirilmesi
Devir alınacak şahıs işletmesinin öz sermayesinin tespiti için, işlet
|
İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
