| 06.05.2011 14:40 |
(Üye)
|
Soru : selamlar,
benim sorum şöyle:Babam ve annem emekli sandığından emekli oldular.Annem 1998 de vefat etti evlenmemiş ablama annme den dolayı yasaya göre babamla birlikte dul ve yetim maaşı bağlandı 30 ocak 2008 de babam da vefaat etti.Ablam babamdan dolayıda kuruma müraacat etti babamdan dolayı da yetim maaşı şubat 2008 de bağlanndı bu ay süpriz bir şekilde ablama bu güne kadar ödenen para geri istenmektedir sadece faiz almayacaklarını çünkü kurumun hatası olduğunu belirtmişler bu para geri alınırm? Teşşekkürler.Ne gibi yol izlemem gerekir Saygılar
Cevap : Değerli Meslek Mensubu
5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihi olan 2008 yılı Ekim ayı başından itibaren 5510 sayılı Kanun’a göre bağlanacak gelir ve aylıklar, gerekse Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önceki 506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı Kanunlar ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine tabi sandıklar kapsamında ödenmekte olan gelir ve aylıkların bulunması ve 5510 sayılı Kanun’a göre gelir veya aylığa hak kazanılması halinde yapılacak işlemleri bu makalemizde açıklamaya devam edeceğiz.
Öncelikle aylıkların birleşmesi ile ilgili olarak kanuni düzenlemelere konunun anlaşılması bakımından makalemizin başında önceki makalemizde belirttiğimiz gibi değinmekte fayda görülmüştür.
Bilindiği üzere, 5754 sayılı Kanun’la değişik 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun; 54. maddesi;
“Bu Kanuna göre bağlanacak aylık ve gelirlerin birleşmesi durumunda;
a) Uzun vadeli sigorta kollarından;
1) Hem malûllük hem de yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıya, bu aylıklardan yüksek olanı, aylıklar eşitse yalnız yaşlılık aylığı,
2) Malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığı ile birlikte, ölen eşinden dolayı da aylığa hak kazanan sigortalıya her iki aylığı, 1
3) Ana ve babasından ayrı ayrı aylığa hak kazanan çocuklara, yüksek olan aylığın tamamı, az olan aylığın yarısı,
4) Birden fazla çocuğundan aylığa hak kazanan ana ve babaya en fazla ödemeye imkân veren ilk iki dosyadan yüksek olan aylığın tamamı, düşük olan aylığın yarısı,
5)(Değişik: 17.04.2008-5754/34 md.) Hem eşinden, hem de ana ve/ veya babasından ölüm aylığına hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak aylığı,
6) (Ek: 17.04.2008-5754/34 md.) Bu Kanuna göre vazife malûllüğü aylığı almakta iken, tekrar sigortalı olanlardan hem vazife malûllüğüne hem de malûllük aylığına hak kazananlara bu aylıklardan yüksek olanı, aylıkları eşitse yalnızca vazife malûllüğü aylığı, bunlardan hem vazife malûllüğü hem de yaşlılık aylığına hak kazananlara, bu aylıkların her ikisi,
7) (Ek: 17.04.2008-5754/34 md.) Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşinden de aylığa hak kazananlara tercih ettiği aylığı, bağlanır.
b) Kısa vadeli sigorta kollarından;
1) Sürekli iş göremezlik geliriyle birlikte ölen eşinden dolayı da gelire hak kazanan eşe her iki geliri,
2) Ana ve babadan ayrı ayrı gelire hak kazananlara, yüksek olan gelirin tamamı, az olanın yarısı,
3)(Değişik: 17.04.2008-5754/34 md.) Birden fazla çocuğundan gelire hak kazanan ana ve babaya, en fazla ödemeye imkân veren ilk iki dosyadan yüksek olan gelirin tamamı, düşük olan gelirin yarısı,
4) (Değişik: 17.04.2008-5754/34 md.) Hem eşinden, hem de ana ve/ veya babasından ölüm gelirine hak kazananlara, tercihine göre eşinden ya da ana ve/veya babasından bağlanacak geliri,
5) (Ek: 17.04.2008-5754/34 md.)Evliliğin ölüm nedeniyle sona ermesi durumunda sonraki eşinden de gelire hak kazananlara tercih ettiği geliri,
bağlanır.
c) (Değişik: 17.04.2008-5754/34 md.) Malûllük, yaşlılık, ölüm sigortaları ve vazife malûllüğü ile iş kazası ve meslek hastalığı sigortasından hak kazanılan aylık ve gelirler birleşirse, sigortalıya veya hak sahibine bu aylık veya gelirlerden yüksek olanın tamamı, az olanın yarısı, eşitliği halinde ise iş kazası ve meslek hastalığından bağlanan gelirin tümü, malûllük, vazife malûllüğü veya yaşlılık aylığının yarısı bağlanır.”
hükmüne amirdir.
Yukarıda belirttiğimiz hükmün birinci fıkrasındaki sıralamaya göre yapılacak değerlendirmeler sonucunda, bir kişide ikiden fazla gelir veya aylık birleştiği takdirde, bu gelir ve aylıklardan en fazla ödemeye imkân veren iki dosya üzerinden gelir veya aylık bağlanır, diğer dosya veya dosyalardaki gelir ve aylık hakları durum değişikliği veya diğer bir dosyadan gelir veya aylığa hak kazanıldığı tarihe kadar düşer.
Geçici 7. maddesinin beşinci fıkrası, “Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce birden fazla dosyadan gelir veya aylık alınması durumunda bu Kanun’un yürürlük tarihinden sonra yeni dosyadan gelir veya aylık alınmasına hak kazanılması durumunda yeni bağlanacak dosyadaki gelir ve aylık miktarı da dahil olmak üzere mukayese yapılarak en düşük miktarlı dosya kapsamdan çıkarılır.” hükmüne amirdir. Bu hükümden anlaşılacağı üzere Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce birden fazla dosyadan gelir veya aylık alınması halinde, bu Kanun’un yürürlük tarihinden sonra yeni dosyadan gelir veya aylık alınmasına hak kazanılması durumunda yeni bağlanacak dosyadaki gelir ve aylık miktarının nasıl belirleneceği hükme bağlanmıştır.
II- 01.10.2008 TARİHİNDEN İTİBAREN 5510 SAYILI KANUN’A GÖRE BAĞLANAN GELİR VE AYLIKLAR
Yukarıda belirttiğimiz üzere 5510 sayılı Kanun’un 54. maddesinde, birden fazla dosyadan gelir/aylık veya gelir ve aylığa hak kazanılması durumunda, gelir ve aylıkların tek veya iki dosyadan, tam veya yarım olarak ne şekilde ödeneceği belirlenmiş olup, bir kişide ikiden fazla gelir veya aylık birleştiği takdirde,
|
İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
