| 12.03.2012 12:11 |
(Üye)
|
Soru : Yurtdışında iş alan Türk firmasının taşeronluğu yapacağız.Yurtdışına göndereceğimiz işçiler için nasıl bir prosedür uygulayacağız.Saygılarımızla
Cevap : Değerli Meslek Mensubu
Yurt dışında iş alan Türk şirketleri, çoğunlukla bu işlerde çalıştıracakları
işçileri Türkiye’den temin etmektedir. İşçi çalıştırılan ülkenin sosyal güvenlik
sözleşmesi yapılan ülkelerden olması halinde, çalıştırılan işçilerin sosyal
güvenliği, bu ülkeyle yapılan sosyal güvenlik sözleşmesi hükümlerine göre
sağlanmaktadır.
Ancak, Sosyal güvenlik sözleşmesi akdedilmemiş ülkelerde Türk işverenler
tarafından çalıştırılan Türk işçilerinin sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmayan
bir ülkede çalıştırılması halinde işçilerin sosyal güvenceden yoksun
kalmaları sonucunu doğurmaktadır.
Firmalar, Anlaşmada belirtilen genel kontenjandan kendilerine tahsis
yapılması amacıyla, Türkiye İş Kurumu (İŞ-KUR) Genel Müdürlüğünce
hazırlanan başvuru formunu doldurarak ve istenilen belgeleri de bu forma
ekleyerek Türkiye İş Kurumu’na başvururlar.
İş-Kur tarafından hazırlanan, işçi ve işverenin karşılıklı hak ve sorumluluklarının
belirlendiği “Bireysel Tip İş Sözleşmesi” Türkiye İş Kurumu nezdinde
işçi ve işveren veya vekiline imzalatılmaktadır.
Yabancı bir ülkede Türk işçisi çalıştırmak isteyen firmaların işçi teminine
veya yurtdışında işçi olarak çalışmak isteyenlerin yurtdışına gönderilmesine aracılık etme konusunda, Kurum ve 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu
Kanunu gereğince Kurum tarafından iş ve işçi bulmaya aracılık izni verilen
özel istihdam büroları yetkilidir. Firmalar; yurt dışında kendi iş ve faaliyetlerinde
çalıştıracağı işçileri Kurum kayıtlarından veya tarafından iş ve işçi bulmaya
aracılık izni verilen özel istihdam büroları aracılığı ile temin edebilecekleri
gibi, kendileri tarafından temin edilen işçileri gerekli belgelerle birlikte
hizmet akdini İş-Kur’a onaylatmak kaydıyla yurtdışına götürebilirler.
Yurtdışında İşe Yerleştirme Hizmetine Dair Yönetmeliğin 5. maddesine
göre; yurtdışındaki işlerinde işçi çalıştıracak firmalarca;
a) Türk firmaları için ticaret sicil gazetesi örneği, yabancı uyruklu firmalar
için kuruluşuna dair belgenin dış temsilciliklerimizce onaylı örneği
veya yeminli tercüme bürolarınca yapılmış Türkçe çevirisi,
b) Taahhüt işleri için işin alındığı ülkedeki dış temsilciliğimizce ya da
ülkemizdeki yetkili Kamu Kurumundan alınacak yazı veya İş Alındı Belgesi;
taahhüt işleri dışındaki işler için işyerinde çalıştırılacak işçi sayısını belirten
dış temsilciliğimizden alınacak yazı veya Uygun Görüş Belgesi,
c) Bayındırlık ve İskan Bakanlığından alınan Yurt Dışı Müteahhitlik
Belgesi veya Yurt Dışı Geçici Müteahhitlik Belgesi,
ç) Türk firmaları için Türkiye’de yürürlükte bulunan sosyal güvenlik mevzuatı
hükümleri gereğince işçilerin sosyal güvenliğini sağladığına ilişkin belge,
d) Firma yetkililerinin noterce onaylanmış imza sirküleri, işlemlerin
vekil aracılığıyla yapılacağı hallerde vekaletname veya yetki belgesinin aslı ya
da aslı görüldükten sonra Kurum tarafından onaylanacak örneği,
Türkiye İş Kurumu’nun taşra teşkilatı birimlerine ibraz edilir (Türkiye İş
Kurumu, 2008).
Yurtdışında çalışan Türk işçiler için beş puanlık prim indirimi teşvikinden
yararlanılması mümkün değildir.
Bu çalışmada, özellikle uygulamada sorun yaşanan konulardan birisi
olan yurtdışında işçi çalıştırılması konusu ele alınmıştır.
II. SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMESİ YAPILAN ÜLKELERDE
TÜRK İŞVERENLER TARAFINDAN İSTİHDAMEDİLEN TÜRK
İŞÇİLERİNİN SOSYAL GÜVENLİĞİ
Türkiye Cumhuriyeti sosyal güvenlik alanında 22 sözleşme imzalamıştır. Bu
ülkeler; 01. İngiltere, F.Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, İsviçre, Fransa,
Danimarka, İsveç, Norveç, Libya, K.K.T.C, Makedonya, Azerbaycan, Romanya,
Gürcistan, Bosna-Hersek, Kanada, Kebek, Çek Cumhuriyeti, Arnavutluk ve
Lüksemburg’tur.
Her ülke ile yapılan sözleşmenin içeriği farklılık göstermekte olup, sözleşmelerle
ilgili olarak SGK web sayfasından (http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/
Anasayfa/Ulkeler) ayrıntılı bilgi alınabilecektir.
1 Eylül 1985 tarihinde yürürlüğe giren Türkiye-Libya Sosyal Güvenlik
Sözleşmesine göre, Libya’da iş yapmakta olan Türk işverenlerin yanında çalışan
Türk işçileri “Daimi İşçi”, Libya’da, Libya’lı işveren veya üçüncü bir ülke
işvereni yanında çalışan Türk İşçileri “Geçici İşçi” statüsünde sayılmışlardır.
Türkiye Cumhuriyeti ile Libya arasında 1.9.1985 tarihinde yapılan sosyal
güvenlik sözleşmesi ve sözleşmenin uygulanmasını içeren idari anlaşma gereğince
Libya’da iş yapan Türk işverenlerinin yanında çalıştırdıkları Türk işçiler
için 506 sayılı Kanun kapsamına alınmışlardır.
Belirtilen durumda çalışan işçilerin, işverenleri adına Türkiye’de tescili
yapılacak işyeri dosyalarından Kısa Vadeli Sigorta Kolu, İşsizlik Sigortası
Primi ile Malullük, Yaşlılık Ve Ölüm Sigorta kollarına ait primler tahsil edilecek,
uygulanmayan Genel Sağlık Sigortası (hastalık) sigortası primi ise
Libya’nın sosyal güvenlik kurumuna ödenecektir. Libya’da daimi statüdeki
Türk personel için SGK’ne Aylık prim ve Hizmet Belgesinin 14 belge türü
verilmesi ve primlerin ödenmesi gerekmektedir.
Söz konusu sözleşme uyar
|
İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
