| 18.10.2012 10:43 |
(Üye)
|
Soru : Merhabalar, Bireysel Emeklilik sistemine istinaden prim ödeyen işveren vergi indiriminden nasıl ve ne oranda faydalanabilir? Geçici vergi dönemlerinde vergi indirimden faydalanabilir mi, kayıtlarda nasıl gösterebiliriz? Teşekkür eder, iyi çalışmalar dilerim. Saygılarımla
Cevap : İşverenler tarafından çalışanları adına ödenen katkı paylarının ticari kazancın tespitinde gider olarak ne şekilde indirim konusu yapılacağına geçmeden önce; ücretlinin kendisi, eşi ve çocukları adına ödemiş olduğu bireysel emeklilik katkı payının ücret matrahında ne şekilde indirim konusu yapılması gerektiğinin bilinmesi gerekmektedir. İşveren ve ücretli aynı dönemde katkı payı ödediğinde sistemin doğru işleyebilmesi için Gelir Vergisi Kanununun 40/9 ve 63/3. maddelerinin aynı anda değerlendirilmesi gerekmektedir. Çünkü, gerek işverenler gerekse ücretliler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen ve vergi matrahının tespitinde dikkate alınan katkı paylarının toplamı GVK’nın 63/3. maddesinde hüküm altına alınan aylık oransal ve yıllık haddi aşamayacaktır.
GVK’nın 63/3. maddesine göre, ücretliler katkı payının ödendiği dönemdeki brüt ücretin %10’u ve brüt asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak kaydıyla ödedikleri katkı paylarını ücret matrahlarından indirilebilmektedir. Çalışanlar eşleri adına ödedikleri katkı payı ödemelerini de kendi vergi matrahlarında indirim konusu yapabilmektedir. Ancak, katkı payı ödemelerinin, katkı payının ödendiği dönemdeki brüt ücretin %10’u ve brüt asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak kaydıyla, emeklilik şirketi tarafından verilecek tahsilat makbuzlarıyla veya ödeyenin ad-soyadı, ödeme dönemi, ödenen katkı payı tutarı, ödeme yapılan emeklilik şirketinin unvanı ve ödemenin türüne ait bilgilerin yer alması halinde banka dekontları, otomatik para çekme makinesi makbuzları, kredi kartı ekstreleri ve posta çekleri ile işverene ibraz edilmesi gerekmektedir.
Benzer şekilde işverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilebilmektedir. Ancak, işverenler tarafından ücretliler adına ödenen şahıs sigorta primleri ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilemez. Aynı şekilde işverenler tarafından hizmet erbabının eşi ve çocukları için adına ödenen bireysel emeklilik katkı payları da gider olarak indirim konusu yapılamaz. Konu ile ilgili olarak 4697 sayılı Kanununla Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (9) numaralı bentte, “İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları. (Gerek işverenler gerekse ücretliler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen ve vergi matrahının tespitinde dikkate alınan katkı paylarının toplamı bu Kanunun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde belirlenen oran ve haddi aşamaz.)” hükmü yer almaktadır.
07.10.2001 tarihinden geçerli olmak üzere, GVK’nın 40/9. maddesine eklenen bu hükümle işverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilebilecektir.
Bu kapsamda indirim konusu yapılabilecek tutar, ücretlinin elde ettiği aylık brüt ücretin %10’unu ve yıllık bazda asgari ücretin yıllık brüt tutarını aşamayacaktır. Aynı sınırlama ücretliler tarafından ödenen katkı payı tutarı içinde geçerlidir. Hem işveren hem de ücretli tarafından katkı payı ödenmesi ve toplam tutarın yukarıda belirtilen sınırı (ücretin %10`nu ve asgari ücret tutarı) aşması halinde, indirimin öncelikli olarak ücret matrahının tespitinde mi yoksa ticari kazancın tespitinde mi yapılacağı konusu taraflarca serbestçe belirlenebilecektir. Gider olarak dikkate alınacak tutarın tespitinde yıllık asgari ücret ve aylık ücret ifadelerinden brüt ücretin anlaşılması gerekmektedir.
Bireysel emeklilik katkı payı ödemelerinde %10’luk azami sınırın tespit edilmesinde Kanun maddesinde yer alan elde edilen ücretin ifadesinden ne anlaşılması gerektiği konusunda Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan 13.08.2003 tarihli ve 3 No.lu Gelir Vergisi Sirkülerinde, indirim konusu yapılacak katkı payı veya prim tutarının tespitinde esas alınacak ücretin işveren tarafından çalışana hizmeti karşılığında ödenen aylık (maaş), prim, ikramiye, sosyal yardımlar ve zamlar gibi sürekli nitelikteki ödemelerin brüt tutarlarının toplamı olacağı belirtilmiş ve gider karşılığı olarak ödenen tutarların (yapılan gerçek bir giderin karşılığı olsun olmasın) dikkate alınmayacağı açıklanmıştır.
İşverenlerin çalışanları adına ödediği bireysel emeklilik katkı payının çalışanın brüt ücretinin %10’unu aşması halinde aşan tutar brütleştirilerek gelir vergisi ve damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Aynı şekilde, işverenler tarafından ücretlinin şahsı, eşi ve küçük çocukları adına şahıs sigorta şirketlerine hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi değişik branşlardaki şahıs sigorta poliçeleri için ödenen primlerin, GVK’nın 61. maddesine göre ücretliye sağlanan bir menfaat olarak nitelendirilmesi ve ücret hükümlerine göre ücret bordrosuna dahil edilerek GVK’nın 94, 103 ve 104. maddelerine göre vergi tevkifatının yapılması gerekir. Ücret olarak vergilendirilen bu menfaatler ise normal ücret ödemelerinde olduğu gibi GVK’nın 40/1
|
İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
