| 02.12.2013 11:58 |
(Üye)
|
Soru : Üstadım iyi günler. Vardiya çalışmaları hakkında İşletmemde 2 vardiya çalışmaktadır. 1 vardiya uzun vardiya giriş :08:00 Çıkış 17:00 Ara ve Öğlen dinlenmeleri 2 Adet 15 ve Öğlen 30 Dk. Çalışma saati olarak 8:30 günlük işlem yapılmakta 8:30*6=51 saat vardiye dönüşü haftalık olarak yapılmakta personel ikinci vardiyaya döndüğünde 17:00 giriş 24:00 çıkış yine 1 adet 15 ve Yemek 30 dK. dinlenme çalışma saati olarak 39 saat sayılmaktadır. Yani bu vardiya personelleri dönüşüm halinde 51+39 çalışarak denkleştiriliyor. vardiya dönüşü olmayan personeller 1 vardiya çalışmasından dolayı 6 saat mesai almakta yada c.Tesi günü getirilmeyerek 42:30 saatlik haftalık ile işlemi tamamlanmaktadır. Devamllı böyle dönüşümlü çalışma ile işçilere mesai denkleştirmesi yapamıyacağımı forumlarda okuyorum sizce ne yapmamız gerekiyor. 1 vardiya çalışmasında fazla 6 saati ödeyerek 2. vardiya eksik saatini dikkate almayarak işlem yapmakmı yoksa bu şekilde devam etmekmi uygun olur. Uzun ve kısa vardiya sebebi personel idari servisleri ile üretim servislerini aynı saatlerde çıkartmaktır. Ayrıca Vardiya listeleri ve Doktor raporları Müdürlükçe alınmamakta personel dosyasında bekletilerek inceleme olursa ibrazı istenmektedir. Cevabınız için şimdiden teşekkürler.
Cevap : Esasen postalar halinde çalışma, kural olarak, günlük çalışmanın gece çalışması olarak devamını gerektiren faaliyetlerin ortaya çıkardığı bir zarurettir. Kanunun da gece çalışmasını düzenlerken bu hususu dikkate aldığı 69. maddenin 6. ve 7. fıkralarından ve 7.4.2004 tarihli Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikten anlaşılmaktadır; Kanunun, postalar halinde çalışmaya ilişkin esaslarına, gece çalışmasına ilişkin düzenlemesi içinde yer vermektedir. Bu itibarla gece çalışmasına ilişkin hükümler bakımından günlük çalışmanın sadece gece yapıldığı, gece faaliyet göstermeyen işyerleri esası oluşturmaz. Şüphesiz bu tür işyerlerinde gece çalışmasına ilişkin esaslar uygulanmak zorundadır; fakat Kanunun gece çalışmasına ilişkin vazederken öncelikle istihdaf ettiği işyerleri, faaliyetin niteliğine göre günün tamamında veya geceyi de kapsayacak şekilde önemli bir kısmında sürdürülmek zorunda kalındığı; bunun içinde postalar halinde çalışma düzeninin uygulanmasının zaruri olduğu işyerleridir.
Gece çalışması, özellikle, günün yirmi dört saati sürekli faaliyet gösteren işyerleri bakımından söze konu olan bir çalışmadır. Çünkü bu işyerlerinde günlük çalışmanın gündüz ve gece olarak ayrışması kaçınılmaz bir durumdur. Buna karşılık günün yirmi dört saati kesintisiz faaliyetin gerekmediği diğer işyerleri ve işlerde, zaruret yoksa gece çalışması yapılamaz. Nitekim 4857 sayılı İş K. Md.69/f.2’de de “gece işletilmelerinde ekonomik zorunluluk bulunmayan işyerlerinde işçilerin gece çalışmasını yasak etmek üzere yönetmelikler çıkarılabilir” hükmüne yer verilmektedir.
İşyerlerinde gündüz ve gece devamlı işçi çalıştırılması zorunluluğu yüksek fırın, cam ve seramik işlerinde olduğu gibi işin niteliğinden doğabilir. Buna karşılık işin niteliği devamlı olarak çalışmayı gerektirmediği halde işveren tarafından böyle bir uygulamaya karar verilmiş de olabilir. Postalar Halinde Çalışma Yönetmeliği bu ayırıma göre işçi postalarının sayısının nasıl saptanacağını belirtmektedir.(m. 4/a,b)
Postalar halinde çalışmalarda da işçilerin kural olarak gece postalarında yedi buçuk saatten fazla çalıştırılmaları yasaktır. (İş K.m.69/3, Yön. 7) Ancak Postalar Halinde Çalışma Yönetmeliğinde bu konuda bazı istisnalar öngörülmüştür. Bu yönetmeliğin 7. maddesi gereğince zorunlu(İK m.42) ve olağanüstü nedenlerle(İK m.43) fazla çalışma yapıldığında, işçilerin gece postalarında yedi buçuk saatlik çalışma süresinin aşılması ve fazla çalışma yapılması mümkündür .
Postalar halinde çalışmalarda işçilerin sürekli olarak gece postalarında çalışmaları yasa ile önlenmiştir. İş Kanunun 69.maddesinin 7. fıkrasına (Yön 8/1) göre “Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar sıraya konur.”. Bununla birlikte yasada bir esneklik getirilmiş, işverenlere bir haftalık süre yerine iki haftalık nöbetleşme esasının uygulanabilme olanağı da tanınmıştır(İK.m.69/7, Yön.m.8/3)
4857 sayılı Kanun Postalar Halinde Çalışma Yönetmeliği hükümleri uyarınca kanunen günlük çalışma süresini aşmamak kaydıyla işçi postaları için farklı çalışma sürelerinin tespiti; gece postasının, gündüz postasına/postalarına göre daha kısa çalışma süresine tabi tutulması; aynı işyerinde farklı işler için farklı sayıda; örneğin yirmi dört saat devam eden işlerde en az üç posta, işyerinin bu nitelikte olmayan işlerinde iki posta tespiti ve uygulanması mümkündür.
İş hayatında gece saat 20.00’de başlayıp ertesi gün 6.00’a kadar devam eden süredir. Toplu İş Sözleşmesi hükümlerine göre yarısından fazlası geceye isabet eden çalışma karşılığı zamlı olarak ödenir
|
İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
