| 29.02.2016 14:19 |
(Üye)
|
Soru : Sayın danışmanlar. Bir A.Ş. SGK denetiminde resmi defterleri kaybolduğu için denetime sunamadı. Bu durumda da SGK firmayı basit usule tabi tutmuş ve bilanço usulüne göre defter tutmadığı, defterlerini zamanında tasdik ettirmediği ve benzeri gerekçelerle yüksek miktarda ceza tahakkuk ettirdi. Defterler zamanında notere tasdik ettirildi ancak kayboldu. Bu durumda firma nasıl bir yol izlemeli? Olası başka denetimlerde sıkıntı yaşanmaması için mahkeme kararı çıkartıp yeni defter tasdik ettirebilir mi? Mahkeme kararı SGK cezalarında bir af ya da indirim sağlar mı? İzlenecek yol hakkında bilgi verirseniz çok memnun olurum. Teşekkür ederim. Saygılar...
Cevap : Tutulmas› zorunlu olan ticari defter ve belgelerin kanunî saklama süreleri
içerisinde kaybedilmesi durumunda, “zayi belgesi” talep edilmesi, tacir
yönünden bir anlamda gereklilik teflkil etmektedir. Zira, böyle bir belgenin
bulunmamas›, bir baflka deyiflle, defter ve belgelerin zayi oldu¤unun kanuni
flekilde tespit ve ispat edilememesi, taciri, defter ve belgelerini ibraz edememe
sorunu ile karfl› karfl›ya getirecektir. Bu durumda, tacirin ve ilgililerin hukuki
sorumlulu¤u gündeme gelecek, bunun yan›nda vergi mevzuat›ndan kaynaklanan
res’en vergi tarh› ve cezalarla yüzleflmek zorunda dahi kal›nabilecektir.
Dolay›s›yla, “zayi belgesi”, ticari defter ve belgeleri kaybolan tacirler
için büyük öneme haizdir. Ancak, her “zayi belgesi” talebinin mahkemeler taraf›ndan
kabul edilmedi¤i de bilinen bir gerçektir.
Bu manada, zayi belgesi talebinde bulunurken;
- Zayi belgesi verilmesinin bizzat tacir taraf›ndan istenmesi (tacir olmayanlar›n
bu yönde bir talepte bulunmamas›),
- Zayi belgesi talebinin, kaybolman›n (ziya›n) ö¤renildi¤i tarihten itibaren
on befl gün içinde yap›lmas›,
- Zayi belgesi verilmesinin ticari iflletmenin bulundu¤u yerdeki yetkili
mahkemeden istenmesi,
- Zayi belgesinin sadece “tacirin saklamakla mükellef oldu¤u defter ve
belgeler” için istenmesi,
- Zayi belgesi talep edilen ticari defterlerin kullan›lm›fl veya kullan›lmaya
bafllan›lm›fl olmas›, henüz kullan›lmaya bafllan›lmam›fl bofl defter ve belgeler
için zayi belgesi talebinde bulunulmamas›,
- Defteri kebir, karar defteri ve iflletme defterinin aç›l›fl tasdiklerinin,
yevmiye defteri ve envanter defterlerinin ise hem aç›l›fl hem de kapan›fl tasdiklerinin
yapt›r›lm›fl olmas›,
- Tutulmas› zorunlu olan defterlerle tutmak istenilen defterlerin her birinin
nevi ve mahiyetleriyle sayfa say›lar›n› gösteren iki nüsha beyannamenin
bu defterleri kullanmaya bafllamadan önce ticaret sicil memuruna verilmesi ve
bunlardan birisinin tasdik edildikten sonra geri al›narak muhafaza edilmesi,
- Tacirin, defter ve belgeleri saklama hususunda “basiretli bir tacir olma”n›n
gerektirdi¤i bütün önlem ve tedbirleri alm›fl olmas›,
- Kaybolan defter ve belgelerin iflletmeyle ba¤daflmayacak bir yerde
saklanmam›fl olmas›,
- Mücbir sebep ile defterlerin kaybolmas› aras›nda, zaman, mekan, sebep,
sonuç iliflkileri yönünden, makul ve mant›ksal bir iliflkinin kurulabilmesi,
- Defter ve belgelerin kaybolmas›n› mucip olay›n meydana gelmesinde,
zayi belgesi verilmesini isteyen taci¬rin maddi ya da manevi bir kat¬k›-
s›n›n ve kusurunun olmamas›
gerekir. K›sacas›, zayi belgesi talebinin de¤erlendirilmesinde, tacirin
defter ve belgelerinin kayboldu¤u yönündeki beyan›n›n gerçek, samimi ve
inand›r›c› olup olmad›¤› dikkate al›n›r.
|
İSTANBUL SERBEST MUHASEBECİ
